Świętokrzyski Klub Alpinistyczny. SCYZOR - kielecki serwis wspinaczkowy.

:: Menu ::

:: Partnerzy ::

:: Pogoda ::

Prognoza ICM UM

Prognoza ICM COAMPS

:: Relacje ::

Tetnuldi 4858 m n.p.m

Szukaj�c dla siebie celu w Kaukazie chcieli�my zdoby� g�r� pi�kn� i nieoczywist�. Wyb�r pad� na Tetnuldi, lodowo - skaln� piramid� po�o�on� w centralnej cz�ci gruzi�skiego Kaukazu, w rejonie Svanetii, stanowi�c� dziesi�ty co do wysoko�ci jego szczyt. Wybrali�my drog� przez po�udniowo - wschodni� gra�. .

Podr� zacz�li�my z Mestii � niewielkiego miasteczka w sercu Kaukazu. Pocz�tek w�a�ciwego podej�cia rozpoczyna si� za� w wiosce Adishi. Z Mestii mo�na dotrze� tam pieszo - w�druj�c ok. 1,5 dnia miejscami s�abo oznakowanym szlakiem. Mo�na te� w Mestii wynaj�� samoch�d terenowy za ok 150 lari. My zdecydowali�my si� skorzysta� z drugiej opcji, poniewa� czas odgrywa� dla nas do�� wa�n� rol�. Kierowcy stoj� na miejskim rynku i od razu rzucaj� si� w oczy. Warto �adnie si� do nich u�miechn�� i umiej�tnie potargowa�. Oni poczuj� si� docenieni, a w naszym portfelu zostaje par� lari. Nam uda�o si� zbi� cen� do 130, co jak okaza�o si� przy p�niejszych rozmowach z napotkanymi Polakami � by�o ca�kiem niez�ym wyczynem. Dojazd do Adishi trwa� oko�o 3 godzin. Wi�d� g�rsk� drog�, podczas deszcz�w obficie zalewan� wodami z okolicznych strumieni, o czym przekonali�my si� w drodze powrotnej. Wioska (oko�o 2000 m n.p.m.) jest wp� wyludnion� osad� z charakterystycznymi kamiennymi wie�ami. Miejsce wydaje sie przenosi� nas w czasie. Wra�enie pot�guj� otaczaj�ce nas na wp� rozsypane budynki, b��kaj�ce si� wsz�dzie �winie oraz miejscowi ludzie, dla kt�rych czas zdaje si� w og�le nie istnie�.

Obieraj�c tras� podej�cia na szczyt korzystali�my z publikacji "Mountaineering routes of Georgia". Jest ona pomocna, jednak opis tam zamieszczony mo�e by� w niekt�rych miejscach myl�cy, zw�aszcza je�li chodzi o sam pocz�tek drogi. Z zamieszczonego tam opisu wynika, i� nale�y wyj�� z wioski i dalej kierowa� si� na wznosz�cy grzbiet, podci�ty od zachodniej strony potokiem Tvibi i tamt�dy pod��a� w g�r�. W istocie lepiej jest wychodz�c z Adishi (o czym przekonali�my si� podczas zej�cia) zaraz za ostatnim we wsi domostwem skr�ci� w �cie�k� na p�noc, gdy� wiedzie tam o wiele wygodniejszy trakt, u�ywany zapewne przez pasterzy id�cych na po�o�one wysoko pastwiska. My niestety pos�uchali�my rad z publikacji. Prowadzi�a tamt�dy co prawda bardzo nik�a �cie�yna, jednak trasa okaza�a si� bardzo stroma i okropnie niewygodna � �liska, wysoka trawa uje�d�a�a spod but�w, zamieniaj�c w�dr�wk� w mord�g�. Z uwagi na p�n� godzin� wyj�cia i obranie pechowej niby-�cie�ki zmuszeni byli�my zabiwakowa� w po�owie drogi do obozu pierwszego. Z rana wyruszyli�my w g�r�, id�c ca�y czas grzbietem, trawersuj�c jego stoki i trzymaj�c si� p�yn�cego nisko w dole po prawej stronie strumienia. Dopiero na wysoko�ci ok. 2200 m n.p.m. nadarzy�a si� pierwsza po wyj�ciu z wioski mo�liwo�� zej�cia do niego i zaczerpni�cia wody. Naszym ogromnym b��dem by�o zabranie z do�u zbyt ma�ej jej ilo�ci, przez co przez wi�ksz� cz�� poprzedniego wieczoru, ca�� noc i poranne podej�cie cierpieli�my z pragnienia. Wszystko to wynik�o z przekonania, �e droga opisana w �Mountaineering routes of Georgia� doprowadzi nas do obozu pierwszego w miar� szybko. Potok Tvibi jest do�� mocno obro�ni�ty barszczem sosnowskiego, trzeba wi�c bardzo uwa�a�. Po pokonaniu kolejnych metr�w wzd�u� strumienia wyszli�my wreszcie w rozleg�� dolin� polodowcow� z pastwiskami dla byd�a. Posuwaj�c si� naprz�d lew� jej stron� w ko�cu dotarli�my do moren i ogromnego gruzowiska g�az�w. Tutaj, na wysoko�ci oko�o 3000 m n.p.m. mogli�my wreszcie za�o�y� pierwszy ob�z.

Nat�pnego dnia ruszyli�my dalej, przedostaj�c si� lew� cz�ci� rumowiska tu� u podn�y grani Lakchkhilda do ��wietnie widocznego st�d �lebu wyprowadzaj�cego na prze��cz Amarati Nest. Warto doda�, �e do rumowiska mo�na te� dosta� si� prawym brzegiem doliny, potem brn�c mi�dzy g�azami w kierunku �lebu r�wnie� praw� stron� � droga b�dzie w�wczas kr�tsza, ale mniej wygodna. Tetnuldi Po przej�ciu kruchego, usypuj�cego si� �lebu wyszli�my na Amarati Nest. Na prze��czy, na wysoko�ci ok 3400 m n.p.m. znajduje si� kilka platform do rozbicia namiot�w. Z Amarati Nest nale�y obra� kierunek p�nocny, wchodz�c w kolejny, bardziej stromy, za to mniej kruchy �leb. Po pokonaniu ok. dwustu metr�w przewy�szenia dociera si� do niewielkiego wyp�aszczenia, na kt�rym znale�� mo�na kolejne platformy pod namioty. Tutaj stan�li�my przed wyborem: zej�cie do fatalnie wygladaj�cego �lebu z p�yn�cym strumieniem albo wspin lit� ska�� po lewej stronie. Wybrali�my ska��. Pocz�tkowo sz�o si� �atwo, jednak z czasem trudno�ci narasta�y do jedynkowo-dw�jkowych, miejscami w sporej ekspozycji. Gdyby nie ci�kie plecaki sz�oby si� tamt�dy bardzo fajnie, z balastem miejscami by�o jednak lekko stresuj�co. Wy�ej wyszukali�my miejsce do przedostania si� na ostatni odcinek �lebu, tutaj ju� wygodny i wyprowadzaj�cy na plateau lodowca na wysoko�ci 3715 m n.p.m. Tu za�o�yli�my ob�z drugi. Miejsca na namioty jest bardzo du�o. To te� ostatnie miejsce gdzie mo�na zaczerpn�� wody, potem trzeba ju� topi� �nieg. Wida� st�d niemal ca�� dalsz� drog� na szczyt.

Wstali�my rano oko�o godziny 5. Niekt�re zespo�y ju� z dw�jki atakuj� szczyt na lekko. Plan ten jednak zak�ada brak zapasu czasowego i niemal pewne pokonywanie grani szczytowej po mocno rozmi�kni�tym �niegu oraz schodzenie lodowcem po zmroku. Tetnuldi My poszli�my na ci�ko, postanawiaj�c przenie�� ob�z na wysoko�� ok. 4300 m n.p.m. Po pokonaniu �atwej, p�askiej cz�ci lodowca dotarli�my pod pochylni� lodow�, ograniczon� z prawej strony ska�ami. Jak wynik�o z p�niejszych rozm�w wi�kszo�� zespo��w wybiera wspinaczk� ska�ami o trudno�ciach I-II, co znacznie u�atwia podej�cie. My jednak poszli�my lodem, kt�rego nachylenie stopniowo wzrasta�o, by po ok. 60 metrach osi�gn�� ponad 40 stopni. Gdy pochylnia dotar�a wreszcie do ko�ca ska� znajduj�cych si� po prawej stronie, l�d zn�w nieco si� wyp�aszczy�. To w�a�nie w tym miejscu nale�y skr�ci� na lewo i dalsze podej�cie pokonywa� po mi�kkim �niegu, klucz�c mi�dzy szczelinami lodowca. My, nie zn�jac tej opcji, trawersowali�my pod szczelinami, poruszaj�c si� w dalszym ci�gu strom� pochylni� lodow�. Kiedy teren nie chcia� ju� pu�ci� dalej lodem, postanowili�my wej�� pomi�dzy szczeliny i po pokonaniu kilku mostk�w �nie�nych dostali�my si� na bardziej p�ask� cz�� lodowca. Po dotarciu na wysoko�� ok. 4100 m n.p.m., u podn�a spi�trzenia, znajduje si� dobre miejsce na rozbicie namiot�w. Spi�trzenie, momentami ca�kiem strome, pokonali�my wygodnie w mi�kkim i g��bokim �niegu. Na wysoko�ci ok. 4300 m n.p.m., po omini�ciu sporej poprzecznej szczeliny, dotarli�my do obozu trzeciego. Znajduje si� on praktycznie na grani, jest jednak miejsce na kilka namiot�w. Tej nocy, podczas kt�rej przetoczy�o si� nad nami kilka burz, byli�my w g�rze sami. Poranek przywita� nas porywistym wiatrem, kt�ry okaza� si� na tyle silny, �e nie byli�my w stanie przemieszcza� si� po grani. Postanowili�my przeczeka� ten dzie� w namiocie. Pogoda w tym miejscu jest bardzo zmienna � w kilka sekund od pe�nego s�o�ca i upa�u, przy kt�rym trzeba rozbiera� si� do koszulki, do chmur z opadem deszczu lub �nie�nej kaszy i przymusem ubierania kamizeli puchowych. Po po�udniu dotar� do nas ��cz�cy kultury zesp� polsko-rosyjsko-gruzi�ski.

My poszli�my na ci�ko, postanawiaj�c przenie�� ob�z na wysoko�� ok. 4300 m n.p.m. Po pokonaniu �atwej, p�askiej cz�ci lodowca dotarli�my pod pochylni� lodow�, ograniczon� z prawej strony ska�ami. Jak wynik�o z p�niejszych rozm�w wi�kszo�� zespo��w wybiera wspinaczk� ska�ami o trudno�ciach I-II, co znacznie u�atwia podej�cie. My jednak poszli�my lodem, kt�rego nachylenie stopniowo wzrasta�o, by po ok. 60 metrach osi�gn�� ponad 40 stopni. Gdy pochylnia dotar�a wreszcie do ko�ca ska� znajduj�cych si� po prawej stronie, l�d zn�w nieco si� wyp�aszczy�. To w�a�nie w tym miejscu nale�y skr�ci� na lewo i dalsze podej�cie pokonywa� po mi�kkim �niegu, klucz�c mi�dzy szczelinami lodowca. My, nie zn�jac tej opcji, trawersowali�my pod szczelinami, poruszaj�c si� w dalszym ci�gu strom� pochylni� lodow�. Kiedy teren nie chcia� ju� pu�ci� dalej lodem, postanowili�my wej�� pomi�dzy szczeliny i po pokonaniu kilku mostk�w �nie�nych dostali�my si� na bardziej p�ask� cz�� lodowca. Po dotarciu na wysoko�� ok. 4100 m n.p.m., u podn�a spi�trzenia, znajduje si� dobre miejsce na rozbicie namiot�w. Spi�trzenie, momentami ca�kiem strome, pokonali�my wygodnie w mi�kkim i g��bokim �niegu. Na wysoko�ci ok. 4300 m n.p.m., po omini�ciu sporej poprzecznej szczeliny, dotarli�my do obozu trzeciego. Znajduje si� on praktycznie na grani, jest jednak miejsce na kilka namiot�w. Tej nocy, podczas kt�rej przetoczy�o si� nad nami kilka burz, byli�my w g�rze sami. Poranek przywita� nas porywistym wiatrem, kt�ry okaza� si� na tyle silny, �e nie byli�my w stanie przemieszcza� si� po grani. Postanowili�my przeczeka� ten dzie� w namiocie. Pogoda w tym miejscu jest bardzo zmienna � w kilka sekund od pe�nego s�o�ca i upa�u, przy kt�rym trzeba rozbiera� si� do koszulki, do chmur z opadem deszczu lub �nie�nej kaszy i przymusem ubierania kamizeli puchowych. Po po�udniu dotar� do nas ��cz�cy kultury zesp� polsko-rosyjsko-gruzi�ski.

W nocy po zej�ciu ze szczytu nad obozem trzecim przetoczy�a si� kolejna, tym razem �nie�na burza, kt�ra zasypa�a praktycznie ca�y nasz ob�z. Schodzili�my wi�c zasypanym �wie�ym �niegiem lodowcem. Na szcz�cie godzin� wcze�niej Gruzini przetarli bezpieczny �lad. Dopiero w�wczas zorientowali�my si� jak bardzo utrudnili�my sobie kilka dni wcze�niej drog� pod g�r� z obozu II do III, trawersuj�c lodowe pochylnie pod szczelinami lodowca, zamiast i�� w miar� wygodn� drog� klucz�c� pomi�dzy nimi, kt�r� swym �ladem wskazali nam teraz Gruzini. Na ska�ach poni�ej szczelin dotarli�my do nich - czekali przy znajduj�cej si� tam p�tli stanowiska zjazdowego. Do��czyli do nas r�wnie� schodz�cy z g�ry Polacy. Z��czyli�my liny i pokonali�my trudno�ci jednym d�ugim zjazdem a� do p�askiej cz�ci lodowca. Podczas zjazdu trzeba uwa�a� na sypi�ce si� spod n�g kamienie, wybieraj�ce tor lotu wprost na g�owy os�b, kt�re zjecha�y przed nami. Poni�ej obozu drugiego nie poszli�my ju� w kierunku litej ska�y, kt�r� podchodzili�my do g�ry, lecz zeszli�my usypuj�cymi si� �cie�kami w �lebie. Utwierdzili�my si� w przekonaniu, �e drog� pod gor� lepiej jest pokonywa� ska��. P�niejsze zej�cie nie stanowi�o ju� �adnych trudno�ci. Zanocowali�my w jedynce cali, zdrowi i szcz�liwi ze zdobycia szczytu.

Warto w tym miejscu wspomnie� o ogromnej go�cinno�ci lokalnej ludno�ci zamieszkuj�cej Adishi. Ostatni etap zej�cia pokonywali�my bowiem w ogromnej, nieustaj�cej zlewie. Po dotarciu do wioski znale�li�my u jednej z rodzin schronienie. Nie musieli�my nawet puka� do drzwi, gdy� Pani sama zawo�a�a nas z okna. Mieli�my okazj� zobaczy� jak lokalsi �yj� na co dzie�. Wielopokoleniowa rodzina mieszka razem w obszernym pomieszczeniu z �eliwnym piecem w centrum. Pok�j pe�ni r�wnocze�nie funkcj� kuchni, salonu, jadalni i sypialni dla wszystkich cz�onk�w familii. Mogli�my si� ogrza� i nieco osuszy�, pocz�stowano nas gor�c� herbat�, mieli�my te� okazj� obejrze� proces pieczenia chleba.

Podczas wspinania prowadz�cy mia� dwa czekany wspinaczkowe, a id�cy na drugiego - czekan turystyczny. W tamtych warunkach by�o to bezpieczne minimum. Drog� pokonywali�my w asekuracji lotnej, cho� warto zabra� kilka �r�b lodowych. Jad�c z powrotem na lotnisko do Kutaisi warto znale�� si� w Mestii w godzinach porannych lub wczesnopopo�udniowych, poniewa� p�niej s� trudno�ci z wydostaniem si� z miasteczka. W Adishi nie ma transportu z powrotem. Wszystko nale�y za�atwia� telefonicznie z taks�wkarzami w Mestii, ewentualnie zapuka� do domostwa w Adishi z pro�b� o pomoc w zorganizowaniu auta. My skorzystali�my z tej drugiej opcji - teren�wk� um�wi� dla nas miejscowy ch�opak � cz�onek rodziny, kt�ra ugo�ci�a nas podczas zej�cia. Wr�cili�my do Mestii z ma��e�stwem jad�cym akurat do miasta za�atwia� swoje sprawy
Chcieli�my serdecznie podzi�kowa� Radkowi Nowakowi za pomoc logistyczn� i wsparcie podczas planowania trasy przej�cia

Uczestnicy wyprawy: